‘Kijk hoe ze werken en word wijs’, staat er in de Bijbel. Dit eeuwenoude citaat verwijst niet naar mensen, maar naar de meest hardwerkende dieren die we kennen: mieren. Toch werken niet alle mieren even hard, vertelt Msc. Tim Möhlmann (Wageningen Universiteit). Tijdens zijn college ‘waarom bestaan er werkloze mieren?’ geeft hij ons een andere kijk op werkloosheid en de altijd fluctuerende vraag naar arbeidskrachten.
Mieren en mensen hebben veel gemeen, stelt Möhlmann. “Ze zijn succesvol omdat ze in een sociale gemeenschap leven, net als mensen. Samen staan we sterk.” Volgens hem horen ook de werkloze mieren bij zo’n sociale gemeenschap. “We kennen mieren als hardwerkende dieren, die altijd in de weer zijn met zandkorrels en takjes. Maar wat de meeste mensen niet weten, is dat er ook veel werkloze mieren zijn. Meer dan de helft van een mierenkolonie heeft geen functie.”
Werkloze mieren zijn nodig
Maar deze mieren zijn wel degelijk belangrijk. “Om de mierenkolonie in balans te houden, is er een overschot aan mieren nodig. Als alles in balans is, hebben zij geen functie. Maar als er verstoringen zijn (er is bijvoorbeeld paniek omdat de gangen door heftige regenval overstromen), dan zijn de werkloze mieren nodig. Zij zorgen dan bijvoorbeeld voor voedsel (het voedsel dat zij hebben kunnen opslaan met ‘luieren’, braken ze op en delen ze met hun soortgenoten), dienen als reserve voor de mieren die zijn uitgevallen, en kunnen snel geactiveerd worden als er hulp nodig is. Dat is mooi te zien op deze foto van drijvende mieren in de overstroomde straten van Houston.”
Kleine lessen
Wat kunnen we leren van deze uiteenzetting over de arbeidsmarkt van mieren? Ten eerste: dat mieren en mensen meer met elkaar gemeen hebben dan verwacht. Ten tweede: dat iedereen in de maatschappij zijn eigen functie en eigen talent heeft. En ten derde: dat we het gezegde ‘samen staan we sterk’ nooit uit het oog moeten verliezen. Want het is een van de belangrijkste redenen van succes.
Dit artikel werd eerder gepubliceerd op het online kenniscentrum van Start People.